ضرورت تصحیح تاریخ گیتی گشا و معرفی دستنویسهای اثر
Abstract
یکی از مهمترین منابع پژوهش در تاریخ زندیه، کتاب تاریخ گیتیگشا اثر میرزا سید محمد صادق موسوی اصفهانی متخلص به نامی (درگذشت 1204 ق)، شاعر خوشذوق و نویسندۀ توانای این دوره میباشد. این اثر دارای دو ذیل است که پس از درگذشت نویسنده توسط شاگردش میرزا عبدالکریم بن علیرضا شریف شیرازی و پس از او محمدرضا شیرازی تکمیل گردیده است. رویهمرفته این اثر با احوال و اوصاف کریم خان زند آغاز و تا پایان کار لطفعلی خان زند (1209ق) را روایت مینماید. نخستین بار در سال 1317ش سعید نفیسی تنها با بهرهگیری از یک نسخه خطی متاخر و به اذعان خویش پرغلط و مخدوش گیتیگشا را بدون گزارش اختلاف نسخ و با بازآفرینی قریب به 25 صفحه از دستنویس اصلی، تصحیح نموده است. با بررسیهای صورت گرفته و با مراجعه به فهارس این مسئله روشن میشود که از این اثر قریب به 37 دستنویس در کتابخانههای ایران و جهان موجود میباشد و بسا دستنویسهایی که بسیار به تاریخ تألیف گیتیگشا نزدیک بوده و مصحح از آنها بهره نبرده است. بنابراین با دستیاب شدن این دستنویسها این ضرورت احساس میشود که این اثر بااهمیت و ارزشمند مجدد مورد تصحیح و مداقه قرار گیرد تا اثری منقح با تعلیقات از آن ارائه گردد. در این جستار ضمن اشاره به کاستیهای تصحیح سعید نفیسی به معرفی دستنوشتهای موجود از این اثر میپردازیم.کلیدواژگان: تاریخ گیتیگشا، محمدصادق نامی اصفهانی، زندیه، عبدالکریم شیرازی، محمدرضا شیرازی.